Higienicznie czysta woda jest podstawą w tuczu drobiu. Praktycy donoszą zgodnie, że czysta woda pitna wyraźnie podnosi wydajność ptaków jak również pozytywnie wpływa na ich zdrowie. Dlatego istotną rzeczą jest zmniejszenie biofilmu.
Biofilm
Często używana w chowie drobiu woda ze studni zawiera organiczną i nieorganiczną zawiesinę, jak również część naturalnie występującej w ziemi mikroflory. Hodowcy mają więc do czynienia z mieszaniną różnych alg, drożdży, grzybów, bakterii oraz innych mikroorganizmów. Dalszym źródłem występowania jest pojawianie się mikroorganizmów w miejscu kontaktu ptaków ze smoczkiem.
Mikroorganizmy w ciągu kilku minut przylegają do znajdujących się w wodzie powierzchni. Produkty przemiany materii drobnoustrojów zostają oddzielone w obszarze pozakomórkowym i umożliwiają budowę trójwymiarowej struktury. Mikroorganizmy zostają uwolnione i odkładają się w innym miejscu. Proces jest swobodnie kontynuowany i prowadzi do tego, że rozprzestrzeniają się one w linii pojenia (rys. 1).
Czynnik ryzyka wąż PVC
W kurniku do tuczu drobiu są do pokonania trzy do sześciu metrów różnicy w wysokości pomiędzy centralnie położoną linią doprowadzania wody pod sufitem a leżącymi nad podłogą liniami pojenia. Ustawienie wysokości w trakcie tuczu i w okresie przerwy można osiągnąć tylko dzięki elastycznym elementom linii. W odniesieniu do kompletnego systemu doprowadzania wody odpowiada to ok. 3 do 4 procent całkowitej długości systemu.
Standardowo jest używany wąż z polichlorku winylu PVC z plastyczną powierzchnią wewnętrzną, taki jaki znamy z domowego ogródka. Wybór wydaje się być oczywisty, ponieważ wszystkie doprowadzające wodę komponenty od przyłącza wody do poideł smoczkowych są przygotowane z tego materiału. Ale: PVC nie równa się PVC. Użyte w różnych komponentach PVC-U (twarde PVC) różni się istotnie pod względem higienicznym od PVC-P (miękkie PVC)-węża.
Węże PVC są chętnie stosowane, ponieważ są odporne na kwasy, ługi i liczne chemikalia.
Drobnoustroje niszczą węże PVC
Przede wszystkich węże z czasem blakną, zużywają się a ich powierzchnia jest krucha. Przyczyną są promienie UV jak również wahania temperatury, ciśnienia, powietrza i wody – oraz drobnoustroje.
Szkody ujawniają się dopiero przy zmianie barwy powierzchni. Powstają małe rysy, przez które głębiej w materiał wchodzą drobnoustroje. Widocznymi rezultatami jest słabszy materiał, kruchość a węże są często po krótkim okresie w zależności od obciążenia, nie do użytku.
Powody są oczywiste: węże są usytuowane bezpośrednio przed liniami pojenia i znajdują się cały czas w ciepłym obszarze blisko ptaków. To sprzyja rozprzestrzenianiu się w obu kierunkach. Potencjalne zarazki przedostające się w wyniku kontaktu ptaków z poidłami smoczkowymi mają krótką drogę przeciwną do kierunku przepływu wody. Zarazki przenoszone są również wraz z przepływającą wodą i rozmnażają się bezpośrednio przed linią pojenia, dzięki czemu maja krótką drogę do dziobu ptaka.
Węże stanowią w standardowym doprowadzaniu wody w kurnikach do tuczu drobiu tylko ok. 4% całkowitej długości systemu. Niemniej jednak nie do przecenienia jest ich wpływ na higienę.
Alternatywny PUR
Alternatywą jest polyurethan (PUR): tworzywo sztuczne jest niewrażliwe na warunki pogodowe i odznacza się odpornością chemiczną. Ponadto węże PUR posiadają dużą elastyczność.
Kolejne zalety:
- gładka struktura powierzchni;
- ekstremalnie wysoka odporność na drobnoustroje;
- substancje szkodliwe nie migrują (potwierdzone certyfikatem zgodnie z rozporządzeniem UE 10/2011).
Test długoterminowy
PVC czy PUR? Przedsiębiorstwo rolnicze z Dolnej Saksonii zajmujące się tuczem drobiu poszło za tym pytaniem. Czynnikiem motywującym był okres serwisu późnym latem 2016 r., kiedy to węże PVC musiały zostać wymienione. Powód: zużycie materiału. Z punktu widzenia hodowcy wymiana nastąpiła o wiele za wcześnie. Dlatego zdecydował się on na przetestowanie węża spiralnego PUR pod kątem praktycznym (zdj. 2).
Dwa i pół roku po montażu (luty 2019) w 14 dniu tuczu zostały otwarte linie przy sprzęgle regulatora ciśnienia. Część węża została odcięta, aby obejrzeć wąż od środka.
Rezultat (zdj. 3): wyblakła, szara farba węża PVC pokazuje naruszoną i zmienioną strukturę powierzchni. Przy wężu PUR pokazuje się jedynie ledwie zauważalna cienka warstwa biofilmu.
Rzut oka przez mikroskop (zdj. 4) potwierdza przypuszczenia: wąż PVC wykazuje liczne mikrorysy. Gruntowne czyszczenie i dezynfekcja jest przy takiej strukturze powierzchni praktycznie niemożliwa. Rysy dają drobnoustrojom idealnie chronioną przestrzeń, wolną od przepływu wody.
Przy wężu spiralnym PUR (zdj. 5) wręcz przeciwnie, nie pokazują się żadne zmiany struktury powierzchni. Również po gruntownym usunięciu pozostałości biofilmu niezauważalne są ani mirkorysy ani inne zmiany. Wąż spiralny PUR oferuje w związku z tym mniej powierzchni podatnych na powstawanie biofilmu.
Wniosek
Konsekwentnie stosowane koncepcje higieny poprawiają wyraźnie jakość wody pitnej. W przypadku problemów zaleca się, zgodnie z motto „mała przyczyna, duży efekt“ sprawdzenie węży. Pozornie nieznaczące komponenty mogą grać znaczącą rolę.
Autor:
Timo Rothstein, Big Dutchman