Automatyczne płukanie systemu pojenia poprawia higienę i redukuje pozostałości antybiotyków

Coraz ważniejszą kwestią w chowie drobiu staje się temat poprawienia jakości wody pitnej poprzez redukcję biofilmu w linii pojenia. Biofilm jest mieszaniną bakterii i innych mikroorganizmów. Do chorobotwórczych bakterii dla drobiu, które regularnie można znaleźć w biofilmie należą m. in. pałeczki, Enterobakterie (np. E-coli), Clostridium oraz różnego typu ziarenkowce. Z tego powodu zwalczanie biofilmu jest istotnym czynnikiem wpływającym na poprawę zdrowia ptaków i zmniejszenie użycia leków.    Z drugiej strony w biofilmie odkładają się również inne związki chemiczne, które zostają dodane do systemu pojenia, jak np. dodatki paszowe i lekarstwa. Pozostają one wewnątrz systemu, mimo że ich użycie zostało już zakończone. W tym wypadku mamy do czynienia z osadzaniem. Właśnie osadzanie jest przyczyną znajdowania antybiotyków przy badaniu pozostałości w wodzie pitnej, mimo że dawkowanie leków miało miejsce w poprzedzającym tuczu („badania dotyczące osadzania” – prowadzone przez „LANUV” – Urząd ds. Natury, Środowiska i Ochrony Konsumentów landu Nadrenia Północna Westfalia).  

Zapobieganie osadzaniu w chowie drobiu  

Aby zapobiec osadzaniu, Ministerstwo Rolnictwa zaleca płukanie całej instalacji wody bezpośrednio po podaniu leków (por. zalecenie Ministerstwa ds. Wyżywienia i Rolnictwa „Zastosowanie lekarstw dla zwierząt w obszarze zwierząt użytkowych”, załącznik 3). Płukanie systemu pojenia należy tym samym do dobrej praktyki hodowlanej. Dopiero potem rozpoczyna się okres zakazu podawania leków, który musi trwać aż do zakończenia tuczu!  

Następstwem niewystarczająco przeprowadzonego płukania jest znaczny nakład pracy przy płukaniu ręcznym. Dlatego szukano rozwiązań technicznych, które pozwolą zmniejszyć znacząco nakład pracy.  

Od kilku lat Big Dutchman oferuje systemy płukania do tuczu drobiu oraz chowu kur niosek. Firma Big Dutchman wspólnie z weterynarzami ze Związku Lekarzy Weterynarii Windhaus & Hemme przeprowadziła badania w zakładzie tuczu drobiu, które obejmowały możliwy wpływ na produkcję oraz jakość wody pitnej. W tym celu jeden z dwóch jednakowych kurników został wyposażony w automatyczny system płukania (zdj. 1,2). W trakcie trwania kilku cyklów produkcyjnych oba kurniki zostały porównane.  

Automatyczne płukanie podczas tuczu drobiu – opis funkcjonowania  

Na każdym regulatorze linii pojenia został zainstalowany zawór magnetyczny (24V) z obejściem. Po otwarciu zaworu, regulator ciśnienia zostaje napełniony a woda z jednostki przyłączeniowej wpływa bezpośrednio do systemu pojenia pod ciśnieniem ok. 1,5-2 bar. Dzięki wysokiej prędkości przepływu wody w trakcie płukania, ściany wewnątrz rur systemu pojenia zostają oczyszczone z biofilmu i innych pozostałości. Aby automatycznie usunąć również brud z rur poideł smoczkowych, potrzebny jest spust wody, który funkcjonuje jako odpływ (zdj. 3).  

Specjalny komputer steruje procesem płukania zgodnie z wcześniej wprowadzonym czasem. W procesie tym steruje się odpowiednio zaworem, tak aby zapewnić stałe, odpowiednio wysokie ciśnienie. Czas przepłukiwania jest zależny od długości systemu pojenia. Za regułę można przyjąć na minutę płukania 50 m długości systemu pojenia.  

Wskazówki z praktyki chowu drobiu

Na początku tuczu drobiu w szczególności w odchowie indyków i młodych kurczaków istnieje ryzyko tworzenia się biofilmu z uwagi na niski poziom przepływu wody pitnej i niezbędnej dla ptaków wysokiej temperatury w kurniku. Dzięki regularnemu płukaniu systemu pojenia zostaje zmniejszona liczba zarazków w wodzie. Jednocześnie regularnie dostarczona ptakom świeża woda, pozytywnie wpływa na przyswajanie wody i paszy. Szczególnie ważne okazuje się płukanie po fazach zaciemnienia, kiedy woda pozostaje w rurach. Także w połączeniu z farmakologicznym leczeniem powinno się / należy przepłukać system pojenia (zarządzenie Ministerstwa Rolnictwa). Aby pokazać wpływ na wyniki produkcyjne i zmniejszenie liczby zarazków, zostały przeprowadzone następujące badania.

Wyniki badanego zakładu

Dla przeprowadzenia dokładnej analizy wpływu regularnego płukania w trakcie cyklu produkcyjnego wybrano 2 jednakowe kurniki do tuczu drobiu (20 m szer. i 94,5 m dł.) każdy dla 40.000 kur w regionie Münsterland. Systemy pojenia i zadawania paszy zostały identycznie zmontowane w obu kurnikach, cztery linie paszy i osiem linii pojenia. W kurniku nr 1 zostały następnie zainstalowane na wszystkich liniach pojenia automatyczne systemy płukania.

Do oceny cyklu produkcyjnego zostały przedstawione rozliczenia z rzeźni i dostawcy paszy. Wyraźne zauważono, że po zainstalowaniu automatycznego systemu płukania, przy takim samym okresie tuczu w kurniku nr 1 waga ptaków zwiększyła się (zdj. 4). Wyniosła ona po trzech następujących po sobie rzutach średnio 58 g na ptaka (+2,17%). Do tuczu użyto ptaków typu broiler ROSS 308 z identycznych stad rodzicielskich. Średni wiek przy oddaniu do ubojni wynosił 41 dni.

Średnia wartość z trzech przeprowadzonych tuczów pokazuje, że akumulacja zużycia paszy na ptaka w kurniku 1 (z płukaniem) wyniosła 4,16 kg na ptaka a zużycie wody 6,84 l na ptaka. W kurniku 2 (bez płukaniem) wartości porównawcze wyniosły 4,05 kg paszy i 6,71 l wody na ptaka mniej niż w kurniku 1. Śmiertelność ptaków w obu kurnikach była na porównywalnym poziomie od 2 do 2,3 %.

Bakteriologiczne badanie wody pitnej  

Zaraz po zakończeniu tuczu zostały pobrane dwie próby wody każda na końcu linii pojenia na co drugiej linii (zdj. 5), tak że można było przeprowadzić osiem prób na kurniku. Zbadano liczbę jednostek tworzących kolonię (jtk) w temp. 22°C.  

Zdjęcie 6 przedstawia wynik laboratoryjny uśredniony jtk w temp. 22°C w porównaniu kurnika 1 z płukaniem oraz kurnika 2 bez regularnego płukania.

Liczba zarazków na linii pojenia w kurniku 2 jest wyraźnie wyższa niż w kurniku 1. Zawartość zarazków znajduje się na poziomie, który należy sklasyfikować jako podwyższony (100 – 1.000 jtk) a nawet budzący obawy (1.000 – 10.000 jtk) zgodnie z wytycznymi dotyczącymi wody pitnej rozporządzenia Izby Rolnictwa Landu Nadrenia Północna Westfalia. Możliwość wzrostu w temp. 22°C inkubacja potwierdza pochodzenie znalezionych zarazków z biofilmu. Jednakże w żadnym z obu kurników nie stwierdzono patogennych zarazków w wodzie pitnej. Badania potwierdzają jednak możliwość potencjalnego wzrostu także tego typu zarazków.

Podsumowanie: korzyści dla chowiu drobiu  

Przeprowadzone badanie potwierdziło wyraźnie wyższą końcową wagę ptaków przy takiej samej długości tuczu w trzech następujących po sobie cyklach produkcyjnych. Zawartość zarazków w badanych próbach wody pitnej w kurniku 1 (z automatycznym płukaniem) było wyraźnie niższe. Niższa liczba zarazków w wodzie pitnej może być wyjaśnieniem lepszego wyniku tuczu, ponieważ zwierzęta, których system odpornościowy jest mniej obciążony, mogą lepiej wykorzystać potencjał wzrostu.  

Ponadto dzięki atrakcyjnemu podaniu świeżej wody ptaki są zachęcane do spożycia wody i paszy. Dalszymi korzyściami mogą być np. podanie chłodniejszej wody w bardzo gorące dni, co pozwoli zapobiec upadkom spowodowanym upałem.  

Jednak najważniejszą korzyścią dla chowu drobiu jest zminimalizowanie pozostałości antybiotyków po przeprowadzonym dawkowaniu leków (wymagania ustawowe) poprzez płukanie systemu pojenia. Tak więc prosty proces płukania systemu pojenia daje możliwość hodowcom brojlerów i niosek, aby zmniejszyć nakład pracy przy jednoczesnym zachowaniu dobrej, praktyki hodowlanej!